Beelden en zelfbeelden

[img_assist|nid=5138|title=|desc=|link=none|align=left|width=65|height=100]Amsterdam, woensdag 7 november

Van ca. 1990 tot ca. 2005 onderwees Rudi Künzel de historische antropologie van middeleeuws West-Europa aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn indrukwekkende boek Beelden en zelfbeelden van middeleeuwse mensen verscheen dit jaar in een Engelse vertaling. Dit wordt gevierd met een mini-symposium rond de thematiek van het boek.

Het boek van Rudi Künzel, The Plow, the Pen and the Sword. Images and Self-Images of Medieval People in the Low Countries. Vertaald door Claire Weeda [Routledge Research in Medieval Studies 12] (Londen-New York, Routledge-Taylor and Francis, 2018) is de herziene en in het Engels vertaalde versie van Beelden en zelfbeelden van middeleeuwse mensen. Historisch-antropologische studies over groepsculturen in de Nederlanden, 7de-13de eeuw [Memoria] (Nijmegen: SUN, 1997).

In dit boek worden de culturen van de verschillende sociale groepen die in de vroege Middeleeuwen leefden in Nederland, België en de daaraan grenzende gebieden met elkaar vergeleken. Geestelijken, aristocraten, boeren en stedelingen verschilden in hoge mate van elkaar wat betreft hun houding tegenover werk, eigendom, geweld, en het hanteren en uiten van emoties. De leden van deze groepen hielden er uitgesproken zelfbeelden op na en uitgesproken beelden van andere groepen. De zelfbeelden en de beelden van buiten af van één groep konden aanmerkelijk van elkaar verschillen.

De resultaten van dit onderzoek naar groepsculturen zijn vervolgens geconcretiseerd en getest in vier case studies die de interactie tussen verschillende groepsculturen als onderwerp hebben: de invloed van mondelinge en schriftelijke tradities op een literair werk; rituelen als middelen om in maatschappijen met weinig centraal gezag conflicten te reguleren; verhalen als expressie van een groepsmentaliteit; geloofsvoorstellingen met betrekking tot de dood en het hiernamaals.

Programma:
15.00 Inloop
15.30 Jeroen Deploige (Vakgroep Geschiedenis, Universiteit Gent), Het handelaarsgilde van Sint-Omaars: groepscultuur en solidariteit in een ontluikende stad omstreeks 1100.
16.15 Theepauze
16.30 Claire Weeda (Instituut voor Geschiedenis, Universiteit Leiden), Opvattingen over habitus en het lichaam in de centrale middeleeuwen.
Centraal hierin staat hoe men dacht met hulp van adviesliteratuur zijn eigen lichaam te disciplineren en daardoor tot andere verbeelde sociale groepen toe te treden.
17.15 Rudi Künzel, Beelden en zelfbeelden – een nawoord
17.30 Borrel

Locatie:
VOC-zaal (Bushuis, F 0.02)
Kloveniersburgwal 48
1012 CX Amsterdam